Cao en arbeidsvoorwaarden

Collectieve arbeidsvoorwaardenregeling (cao)
Een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) is een schriftelijke overeenkomst waarin afspraken over arbeidsvoorwaarden staan. Bijvoorbeeld over loon, toeslagen, betaling van overwerk, werktijden, proeftijd, opzegtermijn of pensioen. Een cao wordt afgesloten door 1 of meer werkgevers, 1 of meer werkgeversorganisaties en 1 of meer werknemersorganisaties (meestal vakbonden). De afspraken in een cao zijn vaak gunstiger dan afspraken over arbeidsvoorwaarden in de wet. Zo kan het loon in een cao hoger zijn dan het minimumloon. Of krijgen werknemers meer vakantiedagen dan het wettelijke minimum.

De werkgever kan verplicht zijn om een cao toe te passen:

• Als de werkgever lid is van een cao sluitende werkgeversorganisatie;
• De activiteiten van de onderneming onder de werkingssfeer van een algemeen verbindend verklaarde cao vallen;
• In de arbeidsovereenkomst een cao van toepassing wordt verklaard.

Soms heeft de werkgever een keuze:

• Geen cao toepassen en enkel de bepalingen uit de arbeidsovereenkomst na leven;
• Zelf een arbeidsvoorwaardenregeling opstellen en die van toepassing verklaren op de arbeidsovereenkomst;
• Het vrijwillig volgen van een cao.

Personeelshandboek
De bepalingen van een personeelshandboek gelden voor alle werknemers binnen een bedrijf.
In een personeelshandboek kunnen regels en procedures zijn opgenomen, maar ook arbeidsvoorwaarden, bijvoorbeeld over salaris(groei), of verlof. Individuele afspraken die met medewerkers worden gemaakt, staan in de individuele arbeidsovereenkomsten. Een personeelshandboek kan bijdragen aan de duidelijkheid, uniformiteit en gelijkheid binnen een bedrijf. Er geldt geen vaste vorm, omvang en/of inhoud voor een personeelshandboek. Sommige handboeken beslaan 300 bladzijden, andere 10. Andere benamingen zijn bijvoorbeeld bedrijfsreglement, ondernemingsregeling, werknemersmanual of personeelsgids.

Arbeidsvoorwaarden en individuele afspraken in de arbeidsovereenkomst
Is er geen sprake van een cao of van een personeelshandboek of een variant daarop, dan is de arbeidsovereenkomst het aangewezen medium voor afspraken. Wilt u weten welke regels voor u gelden? Kijk dan in uw arbeidsovereenkomst. Bepalingen over de volgende onderwerpen kunnen bijvoorbeeld in uw arbeidsovereenkomst staan: werktijden/roostering; overwerk/ORT; salarisverhoging of prestatiebeloning; toeslagen; vakantiedagen/opnemen verlof; ziekte/verzuimreglement; regels ten aanzien van integratie; scholing en studiekostenbeleid; keuzemogelijkheden/flexibel budget; rookbeleid; regels voor gebruik mobiele telefoon, internet en sociale media; alcohol, drugs, vuur/steekwapens; pesten/geweld/(seksuele) intimidatie/discriminatie; hygiëne; integriteit; aannemen van geschenken.