De wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie) zou er aan bij moeten dragen dat werkgever en werknemer gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor afspraken over en de juiste kwalificatie van de arbeidsrelatie. Door de invoering van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) is in 2016 de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) vervallen. Sindsdien moeten opdrachtgever en opdrachtnemer de aard van hun arbeidsrelatie zelf beoordelen. Zijn zij van mening dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst en werken ze conform een vooraf door de Belastingdienst beoordeelde modelovereenkomst, dan krijgt de opdrachtgever een vrijstelling voor de inhoudingsplicht Loonheffingen. Ook voldoet de opdrachtnemer dan aan de eerste voorwaarde voor het zelfstandig ondernemerschap, namelijk het niet in loondienst werken.
Omdat de wet DBA de opdrachtgever niet veel zekerheid biedt en invoering een verstoring van de arbeidsmarkt betekende, werd al snel door de Minister van SZW besloten om handhaving van de wet uit te stellen. Dit beleid van ‘niet handhaven’ werkt tot nu toe voor opdrachtgevers als een vrijwaring voor de financiële risico’s verbonden aan een onjuiste beoordeling van de aard van de arbeidsrelatie. Die vrijwaring komt echter te vervallen wanneer de overheid de wet DBA wel weer gaat handhaven, zoals nu het plan is.
Met ingang van 1 januari 2025 wordt de wet DBA integraal gehandhaafd. Hiermee zet de overheid een volgende stap in het strikter reguleren van de arbeidsmarkt.
Werk je als organisaties met zzp’ers? Dan is het zaak om rekening te houden met het optreden van de Belastingdienst. In de praktijk betekent het opheffen van het zgn. handhavingsmoratorium dat de Belastingdienst tijdens controles naheffingen kan opleggen als er binnen bedrijven en organisaties sprake is van schijnzelfstandigheid.
Wanneer een werkgever niet aan de regels voldoet kan een naheffing tot maximaal vijf jaar terug worden opgelegd. De Belastingdienst kan alleen met terugwerkende kracht corrigeren tot 1 januari 2025, de datum van de opheffing.
Om de arbeidsmarkt voor te bereiden op de opheffing van het handhavingsmoratorium blijft de Belastingdienst in aanloop naar 1 januari 2025 opdrachtgevers en zzp’ers voorzien van informatie en praktische hulp.
Het gebruik van de eerdergenoemde modelovereenkomsten is niet langer houdbaar, omdat modelovereenkomsten geen zekerheid vooraf kunnen geven over het werken buiten dienstverband. Dit hangt namelijk af van hoe er in de praktijk wordt gewerkt, niet van wat er in een contract staat. De lopende modelovereenkomsten worden nog wel geëerbiedigd tot de einddatum van de overeenkomst.
Eerdere publicaties van OWL in Actueel op haar website:
8 februari 2016 : De VAR verklaring verdwijnt per 1 mei 2016
2 november 2016: Meldpunt Wet DBA moet onbedoelde effecten op de arbeidsmarkt in kaart brengen
13 juni 2017 : Handhaving DBA opnieuw uitgesteld
15 februari 2018 : Update wet DBA
16 september 2024