B3-instelling of GR: Wat doet u als CAR-UWO volger, als VNG u een aansluitingsovereenkomst aanbiedt?
De VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) heeft op 12 september 2018 een bericht en een bijlage met informatie op haar website geplaatst, waarin zij alle aan de overheid gerelateerde werkgevers die de rechtspositieregeling CAR-UWO volgen, een aansluitingsovereenkomst aanbiedt. Tevens verzoekt zij gemeenten (de leden van de VNG) om instellingen die CAR-UWO volgen te informeren aangezien VNG niet alle CAR-UWO volgers kent. De bijlage met informatie is zeer wervend geschreven en wij willen u meegeven dat het absoluut geen automatisme kan zijn om als CAR-UWO volger een aansluitingsovereenkomst met de VNG te sluiten.
Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra)
Aanleiding voor het aanbod van de VNG is de Wnra, die ervoor zorgt dat een groot deel van de ambtenaren per 1-1-2020 onder het private arbeidsrecht gaat vallen. De rechtspositieregeling van de gemeenten, CAR-UWO, zal per die datum vervallen. Er is een cao gemeenten in de maak die per 1-1-2020 van toepassing wordt op al het personeel van de gemeenten. Er zijn echter ook een heel aantal organisaties die de CAR-UWO volgen maar omdat zij geen gemeente zijn, niet verplicht zullen zijn de nieuwe cao gemeenten te volgen. Denk hierbij aan gemeenschappelijke regelingen en B3-instellingen. Deze organisaties moeten zelf bepalen welke cao zij gaan toepassen per 1-1-2020. Welke cao dat moet zijn, hangt af van de soort werkzaamheden en activiteiten die de organisatie verricht. Het feit dat in de huidige situatie CAR-UWO wordt toegepast, is daarbij niet doorslaggevend! U moet rekening houden met een Algemeen Verbindend Verklaarde (AVV) cao als deze binnen uw sector bestaat. Een AVV cao is namelijk een wet waarvan niet mag worden afgeweken, tenzij de cao dat toestaat of als u dispensatie hebt verkregen.
Wat moet u als CAR-UWO volger nu doen?
Tot dusver was er als werkgever enkel aanleiding om voor een andere rechtspositie voor uw werknemers te kiezen, als de gemeente de geldkraan (subsidiekraan) dichtdraaide. U had als werkgever dan een gegronde reden om te reorganiseren. Nu de Wnra er aan komt, wordt u gedwongen om in actie te komen, want het automatisme van de toepassing van CAR-UWO verdwijnt. VNG wijst u daarop, echter vertelt zij wel een eenzijdig verhaal dat erop gericht is u over te halen een aansluitingsovereenkomst met VNG te sluiten.
VNG schrijft dat CAR-UWO volgers die geen gemeente zijn, kunnen kiezen voor de nieuwe cao gemeenten, voor een andere cao of zelf een cao kunnen sluiten met een vakbond (bijlage blz. 4). VNG vervolgt: “Voor aansluiting bij een andere cao of voor een eigen cao, is medewerking van vakbonden nodig. […] De VNG acht het onwaarschijnlijk dat de vakbonden mee zullen werken met aansluiting bij een andere cao of het sluiten van een ondernemings-cao.”
Dat voor aansluiting bij een andere cao de medewerking van vakbonden nodig is, is slechts gedeeltelijk juist. Alleen als een werkgever zich aan wil sluiten bij een cao die niet aansluit bij de activiteiten van de organisatie, is weerstand te verwachten. Hetzelfde geldt voor het willen sluiten van een eigen cao terwijl er een bestaande cao is in uw sector. Kortom, als uw organisatie werkzaam is in een sector waarvoor een branche cao geldt of als er in uw branche geen cao geldt maar de cao gemeenten ook geen match is, is het geen gegeven dat vakbonden niet mee willen werken, zoals de VNG stelt.
Ter verduidelijking geven we een paar voorbeelden:
- Is uw organisatie werkzaam op het terrein van de audiovisuele, beeldende, dansante, dramatische, literaire of muzikale vorming en/of het uitvoeren van steunfunctieactiviteiten op dit terrein? Dan bent u werkzaam in de branche kunsteducatie en is de cao Kunsteducatie van toepassing. Deze cao is algemeen verbindend verklaard (AVV).
- Verricht uw organisatie activiteiten en/of biedt zij voorzieningen met als doel het bevorderen van de sociale samenhang, participatie in de maatschappij en zelfredzaamheid van de burger? Dan bent u werkzaam in de welzijnsbranche en is de cao Sociaal Werk, Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening van toepassing. Deze cao is algemeen verbindend verklaard (AVV).
- Is uw organisatie een theater of schouwburg? Dan zou u zich aan kunnen sluiten bij de cao Nederlandse podia. Deze cao is niet algemeen verbindend verklaard.
- Verricht uw organisatie diensten of activiteiten op het gebied van inzamelen, transporteren, overslaan, scheiden of recyclen van vaste, vloeibare, gevaarlijke en niet-gevaarlijke afvalstoffen, werkzaamheden in de Openbare Ruimte waaronder groenvoorziening, onderhoud van riolering, wegen en straten, beheer en onderhoud van openbare (straat)verlichting en kolken- en straatreiniging dan zou u zich aan kunnen sluiten bij de cao Grondstoffen Energie en Omgeving (GEO). Deze cao is niet algemeen verbindend verklaard.
Wijzigen van arbeidsvoorwaarden
Bij het proces van wijzigen van arbeidsvoorwaarden moet het onderscheid worden gemaakt tussen overheidsinstellingen en privaatrechtelijke instellingen. Zo is een gemeenschappelijke regeling (GR) een overheidsorgaan en een B3-instelling een privaatrechtelijke rechtspersoon. Binnen een GR geldt (nu nog) het bestuursrecht als het gaat om het wijzigen van arbeidsvoorwaarden van het personeel. Het is aannemelijk dat voor een besluit tot toepassing van een andere cao, goedkeuring nodig is van de betrokken colleges van B&W of gemeenteraden. Het bestuur van een B3-instelling moet handelen volgens het privaatrecht. Zij zou wat meer eigen zeggenschap kunnen hebben dan een GR, al kunnen er in de statuten ook onderwerpen opgenomen zijn waarover goedkeuring van de subsidieverstrekker verkregen moet worden. Het is goed denkbaar dat de rechtspositie van het personeel daaronder valt. Binnen het privaatrecht moet rekening gehouden worden met het feit dat de werknemer moet instemmen met wijziging van zijn arbeidsvoorwaarden, voordat deze werking kunnen krijgen. Een redelijk voorstel van de werkgever kan echter niet geweigerd worden door de werknemer. Ook moet u er rekening mee houden dat in bepaalde gevallen de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging geraadpleegd moet worden.
Alles bij elkaar is het proces van het kiezen voor een bij de organisatie passende cao, geen eenvoudig proces. Begin hier op tijd mee als u op 1-1-2020 klaar wilt zijn. Een evaluatie van de taken of activiteiten van de organisatie is noodzakelijk. En vooral ten aanzien van B3-instellingen moet de vraag gesteld worden: Verricht u nog wel een overheidstaak? Zo niet, zou u dan niet beter af zijn met een rechtspositieregeling die geen bedreiging is voor het voortbestaan van uw organisatie? Want het eigenrisico dragerschap voor de WW is financieel niet op te brengen voor de meeste B3-organisaties die van subsidie afhankelijk zijn. Om nog maar te zwijgen van de wachtgeldregeling, het derde ziektejaar of de van-werk-naar-werk regeling.
Misschien is het voor u goed om knopen te gaan tellen en te onderzoeken wat uw kansen en mogelijkheden zijn om uw marktpositie te verbeteren door voor een cao te kiezen, die recht doet aan de sector of branche, waarin u werkzaam bent. Wij willen met u meedenken en adviseren u graag.
Bron VNG:
Wnra aansluitingsovereenkomst voor volgers cao gemeenten
Wnra (Pdf bestand)
Meer weten over dit onderwerp?
Lees ook: De Wnra voor de gemeenschappelijke regeling: ‘een rechtsbeschermingsjas die beter past
Lees hier meer nieuwsartikelen uit het ‘B3 dossier’:
- Werktijdverkorting en B3-instellingen: op de valreep tijdelijk gered met de ‘Corona-maatregel’ Noodfonds Overbrugging Werkgelegenheid (NOW)!
- Uw organisatie een B3-instelling? Lees dan mee!
- B3-instelling: nog 13 maanden te gaan voordat de Wnra in werking treedt
- Wat is het effect van de Wnra voor de B3-status?
Lees meer informatie over ‘B3-instellingen’ in onze kennisbank:
OWL Juridisch Advies
Boersterweg 5
9791 HA Ten Boer
050 302 35 66
050 302 21 12
info@owl-advies.nl
Onze dienstverlening
